Opis

Oryginalna karta z tzw. Biblii Weneckiej (od miejsca wydania) z 1506 roku. Biblia ta w warstwie językowej jest wprost pochodną inkunabułowych wydań: Biblii Praskiej (z 1488 roku) i Kutnohorskiej (z 1489 roku). Co prawda sama data druku wskazuje, że został on wydany krótko po formalnej erze inkunabułów (do 1500 roku włącznie) ale styl druku (m.in. ręczna rubrykacja początkowych liter w rozdziale) i odwołania do wcześniej wskazanych Biblii, karze ją umiejscowić w kategoriach przynajmniej postinkunabułu.

Biblia jest napisana w języku staroczeskim, blisko pokrewnym z językiem staropolskim. Pierwsze tłumaczenie Biblii na język czeski pochodzi już z XIV wieku (Biblia drezdeńska z około 1360 roku) i o 100 lat wyprzedza polską Biblię Królowej Zofii (z około 1455 roku, zawierał tylko ST i zachowały się do dziś 2,5 karty…). Z kolei pierwsza czeska Biblia drukowana (zresztą trzecie na świecie tłumaczenie drukowanej Biblii na żywy język narodowy w dziejach – w tej kwestii Czesi nas wyraźnie wyprzedzali…) pochodzi z 1488 roku (Biblia praska) a polska Biblia Leopolity ukazała się dopiero w 1561 roku (sam NT po polsku wyszedł raptem 10 lat wcześniej). Nic dziwnego, że polskie tłumaczenia tekstów biblijnych – dzięki silnym powiązaniom kulturowym (w końcu chrzest przyjmowaliśmy właśnie z Czech) – są pochodną tekstów czeskich (często podkreśla się, że są to prawie „niewolnicze” odwzorowania tekstów czeskich – porównaj „Polskie i czeskie źródła przekładu Biblii Leopolity”, Belcarzowa, Elżbieta, Prace Instytutu Języka Polskiego PAN, 125, 2006). W związku z tym prezentowany fragment ma znaczenie też w kontekście rozwoju języka polskiego (druk Biblii weneckiej jest o przeszło pół wieku starszy od pierwszych tego typu druków polskich…).

Czy tekst prezentowanego fragmentu jest zrozumiały przez współczesnego Polaka – można się o tym samemu przekonać”

Przykładowo fragment „Wiara kobiety kananejskiej” z 1506 roku przy użyciu współczesnej czcionki wyglądałby tak jak poniżej (na tyle na ile jestem w stanie dobrze to zrobić):

I wyssed odtud Jezijss sseł jest do krajin Tyrskych a Sydonskych. A ay żena Kananeyska od konczyn tiech wyssedłssy wołała rzkuczy jemu: „Smifuj se nademnu pane synu Dawiduow. Cera ma zle się od diabla trapij”, kteryż to nieodpowiedieł jie słowa. I przystupiwsse uczedlnijczy prosili jsu ho rzkucze: „pustiż ji nebi krzyczij po nas”. A on odpowiedew rzekł: „Ne jsem posłan jedine k owczem ktere jsu zahynuły domu Izrahelskeho”. Tehdy ona przystupiła a kłanieła se jemu rzkuczy: „Pane pomoz mi”. Kteryż odpowiediew rzekł: „Niejet dobre wzieti chleb synow a wrczy psuom”. A ona rzekła: „Owszem panea wssak i ssczienatka jedije drobky kteryż padaji s stoluow panuow jich”. Tehdy Jezijs rzekł jie: „O żeno wielikaż jest wijera twa, staniz se tobie yakoż chczesz.” Y uzdrowena jest czera jejie w tu hodinu.

A jak ten fragment brzmi np. w tekście NT Krakowskiego z 1556 roku (czyli w tłumaczeniu już „czysto” polskim):

Wyssedwssy z onad Jesus possedł w strony Tyru y Sydona. A otho niewiasta Chananeyska od granic onich wyssedwssy wołała mowiac k niemu: „Zmiłuy się nademną panie synu Dawidow. Corka moia zle od dyabeltwa bywa drerzona”. Ktory nie odpowiedział iey słowa. I przystapiwssy zwolennicy iego prosili go mowiac: „Opusc ia. Albowiem woła za nami”. A on odpowiadając rzekł: „Nie jestem poslan iedo do owiec kthore zgineły z domu Izraelskiego”. A ona przystąpiła y dała mu chwałe mówiąc: „Panie wspomosz mnie”. Który odpowiadając rzekł: „Nie iest dobrze brać chleb synowski y rzucac psom”. A ona rzekła: „I owssem panie. Wssak y ssrzenięta iedza z odrobin które padaia z stołu panow swoich”. Tedt odpowiadaiac Jesus rzekł iey: „O niewiasto wielka iest wiara twoia. Niechay ci się z stanie jako chcesz.” Y uzdrowiona iest dziewerzka iey od oney godziny.

Jednak chyba wersja z NT krakowskiego jest łatwiejsza w zrozumieniu ale należy pamiętać, że tekst Biblii Weneckiej jest kilkadziesiąt lat starszy (jako pochodna chociażby Biblii praskiej z 1488 roku)!

Do karty dołączona będzie pocztówka z alfabetem gotyckim pomocna w rozczytaniu tekstu, a także Certyfikat Autentyczności z pieczątką mojego Antykwariatu. Wymiary 31 x 22 cm, stan dobry (niewielkie przybrudzenia) Unikatowa karta, licząca ponad 500 lat!